Wat Betekent de EU Douane Hervorming voor Jou?

In een wereldeconomie die wordt gekenmerkt door een aanzienlijke toename in handelsvolumes en complexe nalevingsvereisten van evoluerende EU-normen, is de druk op EU-douaneautoriteiten nog nooit zo groot geweest. De Europese Commissie erkende deze uitdagingen en stelde op 17 mei 2023 een uitgebreid douanehervormingspakket voor. Deze hervorming introduceert een EU-douaneautoriteit en een EU-datacentrum, met als doel douaneprocessen te stroomlijnen, digitalisering te bevorderen en fraude te verminderen. In deze blog begeleiden we je door de context, veranderingen en tijdlijn van de EU-douanehervorming.

De complexiteit van de huidige EU douane

Ingewikkelde douaneprocessen: Ondanks dat de douane-unie een van de oudste mijlpalen van de EU is, blijft het importeren van goederen in de EU een complexe onderneming. Handelaren worden vaak geconfronteerd met een meerstapsrapportageproces, inclusief vooraanmeldingen, aankomstmeldingen, aangiftemeldingen, tijdelijke opslagverklaringen en definitieve douaneaangiften. Deze complexiteit bemoeilijkt het volgen van goederen en snelle nalevingscontroles, terwijl verschillende entiteiten die verschillende stadia behandelen kunnen leiden tot inconsistenties en inefficiënties.

Gefragmenteerde digitaliseringsinspanningen: Hoewel de EU-douane-unie steeds meer digitalisering omarmt, blijft de voortgang ongelijk verdeeld over de lidstaten. Het huidige landschap omvat 27 verschillende nationale IT-systemen, wat een gefragmenteerde digitale omgeving creëert die handelaren frustreert en naadloze operaties belemmert. Volgens een effectbeoordeling uit 2022 zou een economische operator met 189 verschillende nationale IT-systemen moeten communiceren om alle douaneformaliteiten in de EU te voltooien, wat de dringende behoefte aan een uniforme digitale aanpak onderstreept.

Gedecentraliseerd bestuur: Nationale douaneautoriteiten ontwikkelen en implementeren risicobeheerstrategieën onafhankelijk, wat vaak leidt tot inconsistenties bij het detecteren en aanpakken van douanefraude en niet-naleving. Deze gedecentraliseerde bestuursstructuur maakt 'border shopping' mogelijk, waarbij fraudeurs de zwakste toegangsgebieden uitbuiten. De Europese Rekenkamer benadrukte deze problemen in 2021 en benadrukte de noodzaak van een meer geharmoniseerde aanpak.

De opkomst van e-commerce: De stijging van online verkopen heeft het consumentengedrag getransformeerd, waarbij een aanzienlijk deel van de EU-e-shoppers goederen van niet-EU-verkopers koopt. In 2022 kocht ongeveer 20% van de EU-e-shoppers goederen en diensten van buiten de EU, wat lagen van complexiteit toevoegt aan douaneprocedures en het potentieel voor fraude en niet-naleving vergroot.

Fraude in tariefberekeningen: Het complexe tariefclassificatiesysteem van de EU, dat meer dan 1.000 codes omvat, vormt aanzienlijke uitdagingen voor bedrijven en douaneautoriteiten. De huidige methode voor het berekenen van douanerechten is omslachtig, wat leidt tot frustratie en administratieve lasten. Bovendien is de drempel van €150 voor douanerechten op ingevoerde goederen een belangrijke bron van fraude, waarbij handelaren goederen onderwaarderen om rechten te ontwijken.

Onderstaand zijn de belangrijke bepalingen van de EU douanehervorming:

Oprichting van een EU douaneautoriteit

De EU-douaneautoriteit zal naar verwachting in 2026 worden opgericht en tegen 2028 operationeel zijn. Deze nieuwe instantie zal toezicht houden op de ontwikkeling, werking en beheer van het EU-datacentrum. Het zal zich richten op coördinatie tussen nationale douaneadministraties, capaciteitsopbouw, gegevensbeheer en risicocoördinatie. De autoriteit streeft naar gecentraliseerd risicobeheer, ontwikkeling van gemeenschappelijke EU-risicocriteria en het creëren van crisisbeheersmechanismen om de algehele efficiëntie en integriteit van de douane-unie te verbeteren.

💡 Wil je meer weten over de EU Douane Autoriteit? Lees dan ons artikel: De Rol van de EU Douaneautoriteit in de Douanehervorming

Creatie van de EU customs data hub

Het voorgestelde customs data hub zal dienen als een gecentraliseerde IT-omgeving, waardoor handelaren niet meer hoeven te communiceren met meerdere nationale IT-systemen. Dit centrum zal de gegevensintegriteit, traceerbaarheid en niet-weerlegbaarheid verbeteren, de douanecontrole versterken en fraude en smokkel tegengaan. De implementatie van het centrum zal geleidelijk verlopen, met een initiële focus op e-commerce in 2028 en volledige adoptie tegen 2038.

💡 Wil je meer weten over de Douane Data Hub? Lees dan ons artikel: EU Douane Dat Hub: de Motor van de Nieuwe Douane-Unie 

Trust and Check Traders regeling

Vanaf 2032 kunnen handelaren zich aanmelden voor de Trust and Check Traders regeling, die een 'groene baan' voor hun goederen biedt. In ruil voor realtime toegang tot hun elektronische systemen kunnen geautoriseerde handelaren goederen vrijgeven zonder actieve douane-interventie. Dit initiatief is gericht op het verminderen van administratieve lasten en het verbeteren van de bedrijfsefficiëntie.

 💡 Wil je meer weten over de Trust and Check Traders regeling? Lees dan ons artikel: Wat zijn de voordelen van het Trust and Check Traders Schema?

Vereenvoudigde tariefberekening voor afstandsverkopen

De hervorming introduceert een vereenvoudigd 5-bucket-systeem voor tariefrechten, exclusief voor laagwaardige afstandsgoederen. Dit vrijwillige systeem, dat vanaf maart 2028 van kracht is, heeft tot doel de tariefberekeningen te stroomlijnen en de btw- en douanebehandeling op elkaar af te stemmen door de drempel van €150 op te heffen.

📦 Wil je meer weten over de e-commerce douane & btw hervorming? Lees dan ons artikel: E-commerce Douane & BTW Hervorming: Alles Wat Je Moet Weten

Status van de douane hervorming

Vanaf maart 2024 heeft het Europees Parlement zijn standpunt bij eerste lezing aangenomen, met lopende onderhandelingen in de Raad. Het voorstel heeft in de eerste helft van 2024 aanzienlijke analytische werkzaamheden onder het Belgische voorzitterschap gezien. Lidstaten erkennen het potentieel van de EU customs data hub, maar erkennen ook de noodzaak van verdere besprekingen en analyses. Het voorstel bevindt zich momenteel in de gewone wetgevingsprocedure, waarbij het Europees Parlement en de Raad diep betrokken zijn bij het vormgeven van de uiteindelijke vorm.

De EU-douanehervorming vertegenwoordigt een belangrijke stap naar een efficiëntere, gedigitaliseerde en fraude-bestendige douane-unie. Door het oprichten van een gecentraliseerde douaneautoriteit en een datacentrum, streeft de hervorming naar lagere nalevingskosten, gestroomlijnde processen en een verbeterde integriteit van het douanesysteem. Naarmate de onderhandelingen vorderen, zal de uiteindelijke vorm van deze ambitieuze hervorming de impact bepalen op de toekomst van handel en naleving in de EU.

Gateway Software Services zal de EU-douanehervorming blijven volgen en ervoor zorgen dat onze douanesoftware oplossingen voldoen aan de nieuwste regelgeving en richtlijnen.